Εφιαλτικές εικόνες, με χιλιάδες επιχειρήσεις να οδηγούνται σε στάση πληρωμών, περιλαμβάνουν οι πρώτες εκτιμήσεις με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για τη ρευστότητα στην ελληνική αγορά.
Στο πρόβλημα της ρευστότητας προστίθεται η έλλειψη αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας που συμπαρασύρει και τις εγχώριες επιχειρήσεις. Αυτό είναι περισσότερο αισθητό στη βιομηχανία και το εμπόριο και κυρίως σε όσες επιχειρήσεις συναλλάσσονται με το εξωτερικό. Οι ξένοι προμηθευτές, στην καλύτερη περίπτωση, ζητούν προκαταβολή από τις ελληνικές επιχειρήσεις προκειμένου να εκτελέσουν την παραγγελία και εξόφληση με την παράδοση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ξένοι προμηθευτές -ανεξαρτήτως αξίας παραγγελίας- ζητούν ολική εξόφληση (προπληρωμή).
Την ίδια στιγμή, οι ίδιες επιχειρήσεις κάνουν για να πληρωθούν από τους πελάτες τους στην Ελλάδα έως και τρία χρόνια!
Τα πρώτα στοιχεία από τους ισολογισμούς του 2011 (χρήση 2010) μεταξύ 30.000 ελληνικών επιχειρήσεων, που συγκέντρωσε η ICAP, είναι εφιαλτικά και οδηγούν στην εκτίμηση ότι περισσότερες από 70.000 εταιρείες το 2012 θα φανούν ασυνεπείς, δηλαδή δεν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Με άλλα λόγια θα βρεθούν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Καθυστερήσεις πληρωμών
Από 30.000 ισολογισμούς του 2011 προκύπτει ότι ο χρόνος καθυστέρησης ξεπερνά τα δύο έτη. Σύμφωνα με την ICAP, ο μέσος χρόνος είσπραξης απαιτήσεων αυξήθηκε το 2010 σε 150 ημέρες και ο αντίστοιχος πληρωμής προμηθευτών σε 129.
Τις περισσότερες ημέρες είσπραξης απαιτήσεων έχει το εμπόριο (161 ημέρες), ενώ τις περισσότερες στην πληρωμή προμηθευτών οι υπηρεσίες (141 ημέρες).
Ο κλάδος με τις μεγαλύτερες καθυστερήσεις είναι αυτός της εμπορίας ιατρικού – επιστημονικού εξοπλισμού (528 ημέρες για είσπραξη και 411 για πληρωμή προμηθευτών). Ακολουθεί ο κλάδος της εμπορίας δέρματος (331 και 114 ημέρες, αντίστοιχα), ενώ ο πιο συνεπής κλάδος φέρεται να είναι το εμπόριο καυσίμων, καθώς έχει κοπεί η πίστωση από διυλιστήρια (εισπράττουν σε 33 ημέρες και πληρώνουν σε 20).
Υπάρχουν και οι τυχεροί ή έξυπνοι κλάδοι: αυτοί που πληρώνονται γρήγορα και καθυστερούν πολύ να πληρώσουν: ψυχαγωγία, καπνοβιομηχανίες, ακίνητη περιουσία, κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια, χαλιά-μοκέτες-ταπετσαρίες, σούπερ μάρκετ κ.λπ.
Εξειδικευμένες εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες διαχείρισης ρευστότητας σε μεγάλες επιχειρήσεις (κυρίως πολυεθνικές) ανέφεραν ότι «κυκλοφορούν στην αγορά λιγότερες επιταγές, αλλά κάποιες από αυτές έχουν ημερομηνία είσπραξης ύστερα από τρία χρόνια!
Οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις εντοπίζονται στον εμπορικό κλάδο και ιδιαίτερα στον ιατρικό εξοπλισμό (άνω των 400 ημερών).
«Λουκέτα»
Ηδη, ο αριθμός επιχειρήσεων που έχει υπαχθεί στο άρθρο 99 ή έχει πτωχεύσει σημειώνει αύξηση της τάξης του 20%.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι οι πτωχεύσεις το 2011, σύμφωνα με στοιχεία από τα Πρωτοδικεία, ανήλθαν σε 450, όταν το 2010 ήταν 360, όσες δηλαδή και το 2009.
Επίσης, πέρυσι, 185 επιχειρήσεις ζήτησαν προστασία από τους πιστωτές τους, δηλαδή εντάχθηκαν στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα. Μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2011 κατατέθηκαν περίπου 80 αιτήσεις για το άρθρο 99 μόνο στο Πρωτοδικείο Αθηνών. Πέρυσι ο αριθμός των επιχειρήσεων που ζήτησε την προστασία του άρθρου 99 ήταν αυξημένος κατά 18% σε σχέση με το 2010, όταν είχαν υπαχθεί 157 εταιρείες.
Συνολικά την τελευταία τριετία 457 επιχειρήσεις έχουν υπαχθεί στο άρθρο 99 και 1.170 εταιρείες έχουν κηρύξει πτώχευση.
Τα «κανόνια»
Από μια βάση δεδομένων 500.000 πολύ μικρών έως πολύ μεγάλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, η ICAP προβλέπει ότι το ποσοστό ασυνέπειας (αθέτηση υποχρεώσεων) φέτος θα φτάσει στο 14,6%, όταν πέρυσι ήταν 10,6% και το 2010 ήταν 6,10%. Τα ποσοστά αυτά σημαίνουν ότι στα πρόθυρα της στάσης πληρωμών αναμένεται να φτάσουν φέτος περίπου 70.000 με 80.000 επιχειρήσεις, όταν το 2010 βρέθηκαν σε αντίστοιχη δυσκολία σχεδόν 50.000. Διευκρινίζεται ότι τα στοιχεία των πτωχεύσεων από τα πρωτοδικεία αποτελούν ένα μικρό μέρος από τα πραγματικά «λουκέτα». Πολλές επιχειρήσεις κλείνουν (αναστέλλουν τη δραστηριότητα) χωρίς να καταθέσουν αίτηση στο πρωτοδικείο, ενώ πολλά «λουκέτα» αφορούν ελεύθερους επαγγελματίες ή ατομικές επιχειρήσεις, που επίσης δεν καταγράφονται στις επίσημες πτωχεύσεις ή στις αιτήσεις για το άρθρο 99.
Στελέχη της αγοράς πιστεύουν ότι, εάν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη αυτή και μπουν 80.000 λουκέτα, τότε οι άνεργοι θα αυξηθούν τουλάχιστον κατά 150.000 με 200.000. Οι προβλέψεις αυτές κινούνται περίπου στα ίδια επίπεδα με εκείνα της ΕΣΕΕ.
Ετσι, ο συνολικός αριθμός των ανέργων στη χώρα θα ξεπεράσει το 2012 το 1 εκατ., με το ποσοστό της ανεργίας να ανέρχεται πάνω από το 20%. Πρόκειται για άνοδο του ποσοστού ανεργίας κατά περίπου 3–4 ποσοστιαίες μονάδες από τα επίπεδα του 2011, δημιουργώντας νέα «τρύπα» στα ασφαλιστικά ταμεία, λόγω περισσότερων επιδομάτων και λιγότερων ασφαλιστικών εισφορών.
Εκτίναξη ανεργίας
Για φέτος ο προϋπολογισμός κάνει λόγο για ανεργία 17,1%, έναντι 15,4% το 2011, αλλά Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Κομισιόν εκτιμούν ότι τελικά θα κινηθεί σε υψηλότερα επίπεδα.
Σύμφωνα με υπολογισμούς του υπουργείου Εργασίας, με κάθε ποσοστιαία μονάδα ανόδου της ανεργίας, τα ασφαλιστικά ταμεία επιβαρύνονται με 320 εκατ. ευρώ (επιδόματα και απώλειες ασφαλιστικών εισφορών). Κάθε μονάδα ανεργίας αντιστοιχεί σε περίπου 50.000 νέους άνεργους.
Εάν λοιπόν προκύψουν 200.000 νέοι άνεργοι, τότε η δημοσιονομική πίεση που θα προκύψει για τη λήψη νέων μέτρων θα είναι της τάξης του 1,3 δισ. ευρώ για το 2012.
Τα νέα μέτρα θα επιδεινώσουν τη ρευστότητα στην αγορά, δημιουργώντας έναν φαύλο «κύκλο ύφεσης» που δεν θα αφήσει έξω και το τραπεζικό σύστημα, το οποίο ήδη μετράει τα «κόκκινα» δάνεια, που βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ.
Την ίδια στιγμή, οι καταθέσεις των τραπεζών μειώνονται, καθώς το 70% των αναλήψεων (περίπου 45 δισ.) το 2011 αφορούσε σε πληρωμές φόρων.
Συγγραφέας: Λεωνίδας Στεργίου, Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής 12.02.2012